Een kernonderdeel van de gehandicaptenzorg is speciaal onderwijs. Door het speciale onderwijs hebben gehandicapte kinderen ook de kans op ontwikkeling middels educatie. Wat houdt speciaal onderwijs in en wat maakt het onderscheidend?
Wat is speciaal onderwijs?
Speciaal onderwijs houdt zich bezig met het verlenen van onderwijs aan kinderen die extra zorg benodigd zijn. Deze kinderen hebben uiteenlopende problemen. Voorbeelden van problemen zijn: leer- of gedragsproblemen, handicaps of gedragsstoornissen. Op reguliere scholen is er vaak te weinig aandacht voor deze soort leerlingen, waardoor speciale scholen zijn gesticht.
De leerlingen die gebruikmaken van speciaal onderwijs worden onderverdeeld in vier verschillende clusters. Tot cluster 1 behoren visueel gehandicapte kinderen; tot cluster 2 behoren dove of slechthorende kinderen; tot cluster 3 behoren lichamelijk gehandicapte en zeer moeilijk lerende kinderen; tot cluster 4 behoren kinderen met gedrags- en/of psychiatrische stoornissen. Voor de kinderen in deze verschillende clusters bestaat zowel speciaal basisonderwijs als voortgezet speciaal onderwijs. Een probleem op scholen voor speciaal onderwijs is de diversiteit aan leerlingen. Zo kan het voorkomen dat leerlingen met gedrags- en/of psychiatrische stoornissen wel slim zijn en in staat zijn om atheneum te volgen, terwijl dit op de school niet mogelijk is. Er worden dan ook vaak samenwerkingen aangegaan met ‘reguliere’ scholen in het voortgezet onderwijs. Tevens bestaan er afdelingen voor speciaal onderwijs op reguliere scholen, zoals het lwoo (leerwegondersteunend onderwijs).
Speciaal vs. bijzonder
Speciaal en bijzonder onderwijs worden vaak door elkaar gehaald. Toch verschillende de beide onderwijsvormen van elkaar. Speciaal onderwijs richt zich, zoals eerder vernoemd, op kinderen die vanwege beperkingen extra zorg op school nodig hebben. Bijzonder onderwijs daarentegen is niets anders dan ‘niet openbaar onderwijs’. Dit wil zeggen dat bijzonder onderwijs een vorm van onderwijs is waarin een bepaalde religieuze of maatschappelijke visie wordt geuit. Bekende religieuze uitingen zijn protestantse, katholieke en islamitische scholen. Maatschappelijke uitingen zijn onder andere jenaplan-, montessori- en daltonscholen.
Rugzakje
Een belangrijk zorgvoorziening voor leerlingen met een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke handicap, of gedrags- en/of psychiatrische stoornissen is het rugzakje. Dit is een leerlinggebonden financiering die het mogelijk maakt om op reguliere scholen onderwijs te volgen. Dit kan wanneer op de reguliere school voldoende ondersteuning mogelijk is. Voor het aanvragen van leerlinggebonden financiering kunnen ouders terecht bij het Regionaal Expertisecentrum (REC).
De Sonnewijser
‘De Sonnewijser’ is een school voor voortgezet speciaal onderwijs te Oss en Tiel. Op deze school vindt men dat “voor iedere leerling een passende aanpak bestaat”. De school doet haar uiterste best om, via een passende aanpak, het maximale uit de leerlingen te halen. Voor meer informatie, zie https://www.zorgadressen.nl/tiel/vso-de-sonnewijser.